Patika Nea Moni Manastırının bahçesinin kenarından geçen toprak yoldan başlamaktadır. Yolun başında bizlere tahmin edilen yürüyüş süresini ve yolun uzunluğu bildiren bir tabela vardır. Aşağısından patikanın geçtiği Nea Moni Manastırının harabe şeklinde olan koruma külesinde 1822 yılının Nisan ayında korkunç olaylar meydana gelmiştir. Kuşatılması, fethi, burada yaşanan katliam ve daha sonra meydana gelen manastırın yıkımı ada tarihinde silinmez bir iz bırakmıştır.

Aşağı-yukarı 50 metre sonra yol kuzeybatı yönlü patikaya dönüşmekte ve Agios Loukas kilisesine doğru devam etmektedir. Agios Loukas Nea Moni Manastırıyla aynı dönemde inşa edilmiştir(11. Yüzyılın ortaları). Burada katliamda öldürülenlerin kemiklerinin saklandığı bina ve bazı rahiplerin mezarları bulunmaktadır. Öldürülenlerin kafataslarında bulunan izler bizlere katliamda gögüs göğüse mücadelede kullanılan silahların varlığını kanıtlamaktadır. Kilisenin kuzeyinde bulunan bir mezar üzerinde bulunan sade tahta bir haç bu mezarı diğerlerinden ayırır.

Kilisenin batısından geçtikten sonra, patika, bölgede çıkan yangında yanan ağaçların yerine yetişen çam ağaçlarının ortasından Provata’nın Doğu yamacına doğru uzanmaktadır. Yukarıya doğru çıktıkça Nea Moni manastırının manzarasını daha iyi görmekteyiz. Biraz daha yukarıda gladyatör Konstantinos ile Kraliçe Zoi ve Theodora tarafından inşa edilen manastırın inşasına neden olan bembeyaz rengiyle Agion Pateron manastırını görmekteyiz. Burayı inşa eden Rahipler, Meryem Ana’nın mucizeler yaratan ikonasını bulmalarıyla tanınmaktadırlar.

Bulunduğumuz yerden sadece on dakika uzaklıkta karşımıza bizi manastıra doğru götüren çimento yol bulunmaktadır. Bu yolu 500 metre güneye doğru izleyeceğiz.(Agious Pateres’ten uzaklaşarak). Çimento yolun ortasında Nea Moni manastırını yaptıranlara ithaf edilen küçük bir tapınağın önünden geçiyoruz. Yolun Doğusunda kraliyet manastırının kucakladığı vadiyi görmek mümküdür. Sol tarafta Nea Moni manastırının eski binası Agios Markos manastırının bulunduğu Penthodos yer almaktadır. Sağ tarafta İsa’nın Göğe Yükselişi kilisesinin bulunduğu Kakia Skala dağı bulunmaktadır. Aşağıda boğazın arasında Agios Fanourios kilisesi saklıdır. Ön kısımda sağda Korakaki tepesi, solda Hora ve denizin ardında Anadolu toprakları.

Üç dakika sonra güneydoğu yönlü Anavatos ovasına doğru giden eski taşlık yolun başladığı yol kıvrımına varmaktayız. Çam ağaçlarının içinde devam eden bu yolu izliyoruz. Provata derbentine doğru son kıvrımlarda yangının doğal sonucu olarak meydana gelen erozyon nedeniyle geçişliliği oldukça zorlanmaktadır.

Yirmi dakika sonra ve derbente vardıktan sonra, Chios- Avgonimon (16. Kilometre, 700 metre yükseklik) yolunu geçerek sağımızda Provata ATE’nin tesislerine doğru giden toprak yola varıyoruz. Burada patikanın ilk izlerine de rastlamaktayız (fotoğraf 1). Toprak yoldan yürümeye devam ediyor ve 50 metre sonra solda çam ağaçları ve arı kovanları arasından başlayan patikaya varıyoruz. Eski zamanlarda genişliği 1.5 metre idi ve gayet düzenli bir şekli vardı, fakat insanların davranışları ( taşra yolundan atılan çöpler) ve bakım eksiklikliği nedeniyle zamanla harçsız taş duvarlarının yok olmasına ve basit toprak kalıntılarına dönüşmesine neden olmuştur.

Patika var olan en büyük çam ağaçlı ormanın içinden geçerek ilk 300 metre yükseklikte bizlere Anavatos ve ovasına doğru muhteşem bir manzara sunmaktadır. Yol devam ettikçe kendimizi çam ağaçlarının içinde bulacağız. Yolculuk her mevsime uygun olup yaz aylarında sahip olduğu serinlik nedeniyle oldukça rahattır. Yolun tam ortasında yetişen çam ağaçları çoğu zaman başka yollara sapmamıza neden olmaktadır. 20 dakika sonra karşımıza ormanlık toprak yol çıkıyor ve bu yolu dikey olarak aşıyoruz. 3 dakika sonra aynı yoldan tekrar dikey olarak geçiyoruz. 5 dakika sonra bu yol son defa olmak üzere tekrar karşımıza çıkıyor. Patika yolumuz ile dağ yolu aynı noktada sona ermektedir. Bu nedenledir ki 20 dakika sonra bu yol sel yatağında tekrar karşımıza çıkınca yürüyüşümüzün son 500 metresi boyunca onu takip etmekteyiz. Karşımıza çıkan ve sağa doğru uzanan dört yol ağzını önemsemeyip 200 metre kadar devam ediyoruz. Sonunda karşımıza Avgonima- Anavatos yolu çıkıyor.

Buradan ister 2 kilometre sağa Anavatos’a, ister 2 kilometre sola Avgonima’ya doğru devam edebiliriz.

Patika yolunda bulunan birçok beyaz-kırmızı-beyaz renkli işaretler yolun kolayca dikakt edilmesine neden olmaktadır. Ortalama iki buçuk saat içinde yolculuğun 5 kilometresi yapılabilmektedir. Isteyen yürüyüşün ortasında, Provata patikasının kesişme noktasında yani Nea Moni manastırının Avgonima’ya doğru olan dörtyol ağzının 2200 metre yüksekliğinde, yolu ortaya bölüp ister Provata’dan Anavato’ya doğru iniş yolunu, isterse de Provata’dan Nea Moni manastırına iniş yolunu seçebilmektedir.

Unutmamamız gerekir ki dağlık yürüyüşte herzaman, yaz aylarında dahi, yanımızda herzaman bileğe bağlanan kısa bot veya ayakkabı, su, ve yakınlarımıza haber verebilmek için cep telefonu bulundurmamız gerekmektedir.

Yazı grubu adına
Giannis N. Misetzis